KONU: DÖNEM SONU İŞLEMLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLARDA HATIRLATMALAR.
Vergi Sirküleri
| No: 2021/104 | Tarih: 17/12/2021 |
| Konu: Dönem Sonu Işlemlerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlarda Hatırlatmalar Hk. |
Dönem sonu işlemlerde dikkat edilmesi gereken hususlardan bazıları aşağıda yer almaktadır.
Şirket defter kayıtlarında 131-Ortaklardan Alacaklar Hesabı ve 331. Ortaklara Borçlar Hesabı (aynı kişiler) var ise mahsuplaşma işlemi yapıldıktan sonra duruma göre adat işleminin yapılması önem arz etmektedir.
Ayrıca atıl (nakit ihtiyaç dışı) kasa tutarlarının banka hesaplarına yatırılması gerekir. İşletmelerin kasasında normal olarak kabul edilebilecek, azami iki üç günlük faaliyetleri sırasında nakit ihtiyacını karşılayacak kadar kasada bulundurması gereken nakit tutarın üzerinde kalan bakiyeler, işletmenin yönetici ortakları tarafından çekildiği kabul edildiğinden 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13/1-2. maddelerinde işletmenin ilişki içerisinde olduğu kişiler ile yapılan bu tür işlemlerin transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı olarak değerlendirilmekte ve adat yöntemiyle faiz hesaplanması yoluyla da vergilendirilmesi gerekmektedir.
Aynı şekilde işletmelerin ortaklar cari hesabının borç bakiyeleri ortağa para kullandırma işleminin bir sonucu olarak kabul edilmektedir. Söz konusu işlem de 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 13/1-2 maddelerine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç kapsamındadır. Bu itibarla ortaklar cari hesabına adatlandırma yapılarak faiz ve buna ilişkin olarak KDV hesaplanması gerekmektedir. (%18 KDV)
Ayrıca olası vergi incelemelerinde , Kurumlar Vergisi Beyannamesi üzerinden yapılan sistem taramalarında kasa, ortaklardan alacaklar hesabına adat yapılıp yapılmadığı sorulmaktadır.
Maliye Bakanlığı tarafından izaha davet kapsamına alınan tebliğ de detaylı açıklanmış olup, tebliğde belirtilen konularda hakkında vergi ziyaına yol açmış olabileceği yönünde ön tespit bulunanlar izaha davet edilecektir. Onlardan birini; dönem sonu bilançosunda “Ortaklardan Alacaklar” hesabında bakiye bulunmakla birlikte aynı döneme ilişkin gelir tablosunda faiz geliri beyan etmediği yönünde haklarında ön tespit bulunan mükellefler oluşturmaktadır.
Bu nedenle adat hesabının yapılarak dönemsellik ilkesi gereğince ortaklar adına e- arşiv faturaların zamanında düzenlenmesi önem arz etmektedir. Aksi takdirde VUK- KDV yönünden eleştiri yapılabilecektir.
Mükelleflerin bilançolarında yer alan “Kasa” ve “Ortaklardan Alacaklar” gibi hesaplara işletilecek faiz oranının tespitinde ise bilindiği üzere öncelikle varsa “iç emsal” yoksa T.C.M.B. kısa vadeli avans işlemlerinde kullanılan oran dikkate alınacaktır. Kasa hesabı, Ortaklar hesabı ve para hareketi olan cari hesaplara uygulanacak Avans Faizi 19.12.2020 sonrası için 16.75’dir.
Açıklanan oranlar aşağıdaki şekildedir. Yeni bir oran açıklandığı zaman söz konusu orana bakılarak işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
| Yürürlük Tarihi | Reeskont İşlemlerinde Uygulanan Iskonto Oranı (%) | Avans İşlemlerinde Uygulanan Faiz Oranı (%) |
| 29.06.2018 | 18,50 | 19,50 |
| 11.10.2019 | 17,25 | 18,25 |
| 21.12.2019 | 12,75 | 13,75 |
| 13.06.2020 | 9,00 | 10,00 |
| 19.12.2020 | 15,75 | 16,75 |
Vergi Usul Kanununun Tasdike Tabi Defterler başlıklı 220’nci maddesinde tasdike tabi defterler; yevmiye ve envanter defterleri, işletme defteri, çiftçi işletme defteri, imalat ve istihsal vergisi defterleri (Basit İstihsal Vergisi defteri dahil), nakliyat vergisi defteri, yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri, serbest meslek kazanç defteri olarak belirtilmiştir.
Anılan Kanun’un Tasdik Zamanı başlıklı 221 inci maddesinde ise bu defterleri kullanacak olanların, bunları aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmeye zorunlu oldukları açıklanmıştır:
Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;
Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda;
Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde;
Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya çeşitli sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce.
Yukarıda da görülebileceği gibi hesap dönemi takvim yılı olan mükelleflerin 2022 yılında kullanacakları defterleri en geç Aralık ayı sonuna kadar notere tasdik ettirmeleri gerekmektedir.
Diğer taraftan, aynı Kanun’un Tasdiki Yenileme başlıklı 222’nci maddesinde defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenlerin Ocak ayı, hesap dönemleri Maliye Bakanlığınca tespit edilenlerin bu dönemin ilk ayı içinde tasdiki yeniletmeye zorunlu olduklarına hükmedilmiştir.
Saygılarımızla, Rotax Denetim