65 yaş aylığındaki gelir sınırı asgari ücrete endeksli. Asgari ücretteki önemli artış sonrası daha önce 65 yaş aylığı alamayan kişilerin yeni yıl ile birlikte aylık alabilmesi mümkün olabilir.

65 yaş aylığı ile ilgili son iki yıldır çok önemli değişiklikler hayata geçirildi. Bunlardan ilki 65 yaş aylığı alınabilmesi için dikkate alınan gelir sınırında 65 yaş üstü kişinin yaşadığı hanedeki toplam gelire değil, yalnızca eşi ile birlikte toplam gelire bakılmasıydı. Diğeri ise 65 yaş aylığının miktarındaki artıştı.

Diğer yandan 65 yaş aylığındaki gelir sınırı da asgari ücrete endeksli. Asgari ücretteki önemli artış sonrası daha önce 65 yaş aylığı alamayan kişilerin yeni yıl ile birlikte aylık alabilmesi mümkün olabilir.

HESAP DEĞİŞTİ

19 Ağustos 2018 tarihli ve 30514 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle 65 yaş aylığının bağlanması açısından artık aynı hanede yaşayan tüm fertlerin gelirleri dikkate alınmıyor.

Düzenlemeye göre, 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz ve kimsesiz kişilerin 65 yaş aylığına hak kazanabilmeleri için sadece varsa eşlerinin ve kendilerinin gelirlerine bakılıyor ve eşi ve kendisinin geliri asgari ücretin net tutarının üçte birinden düşük olanlara aylık bağlanıyor. Bununla birlikte, düzenlemeye göre, eşlerin aynı evde yaşayıp yaşamamaları da dikkate alınmıyor.

DEDE VE TORUN…

Bu düzenleme sonrası 65 yaş aylığı alan kişi sayısında artış söz konusu olmuştu. Diğer yandan 65 yaş üstü kişilerin aylıklarının anlamsız şekilde kesilmesinin de önüne geçildi. Örneğin 65 yaş üstü dedenin aylığı, aynı evde beraber yaşadığı torununun işe girmesi nedeniyle kesilebiliyordu. Bu düzenleme sonrası bu garabetin önüne geçilmiş oldu. Aynı hanede yaşayan kişilerin gelirlerindeki değişme nedeniyle 65 yaş aylığının kesilmesi uygulamasına son verildi.

ENGELLİ AYLIĞI ZAMLI ÖDENECEK

Engelliler 2022 sayılı kanundaki şartları taşımaları halinde aylık alabiliyorlar. Engelli aylıkları da memur maaş katsayısına endeksli olduğu için ocak ayından itibaren zamlı olarak ödenecek. Buna göre; yüzde 40 – yüzde 69 arası engeli olan kişiler 609.61 TL, yüzde 70 ve üstü bakıma muhtaç engelliler ise 914.42 TL aylık alacaklar. Diğer yandan 18 yaş altı engellinin yakınlarına ödenen aylık da 609.61 TL olarak ödenecek.

Engelli aylıklarını ocak ayında alan kişilere maaş farkları şubat ayı maaşları ile birlikte ödenecek. Buna göre yüzde 70 ve üzeri engelli ocak ayı maaşını zamsız aldıysa şubat ayında 976,88 TL maaş alacak. yüzde 40 ila yüzde 69 arası engelli olan kişiler ise ocak maaşlarını zamsız aldılarsa şubat ayında maaş farkı ile birlikte 651.25 TL maaş alacaklar. Aynı şekilde Ocak maaşını zamsız alan 18 yaş altı engelli yakınına da şubat ayında maaş farkıyla birlikte 651.25 TL maaş ödenecek.

2021’DE ÖDEME NE KADAR OLUR?

65 yaş aylığında ikinci önemli gelişme aylığın miktarındaki değişiklik oldu. 65 yaş aylığının miktarı memur maaş katsayısına endeksli bir şekilde değişiyor. Belirlenen bir rakam ile memur maaş katsayısının çarpımı ile 65 yaş aylığının miktarı belli oluyor. Böyle olunca da 65 yaş aylığındaki artış yavaş gerçekleşiyordu.

Diğer yandan 65 yaş üzeri bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılamaları ve yaşamlarını sürdürebilmeleri için temel bir gelire kavuşmaları hedeflendiği için bu artış sonrası belirlenen rakam düşük kalıyordu. 2018 yılında 65 yaş aylığının 500 TL’ye ulaşmasını sağlayacak değişiklik yapıldı ve aylık miktarı önemli ölçüde artmış oldu.

65 yaş aylığı memur maaş katsayısına endeksli. Memur maaş katsayısı da ocak ve temmuz aylarında enflasyon oranında güncellenince 65 yaş aylığının miktarında da artış oluyor. 2020 yılının son altı aylık enflasyon verilerinin belli olması sonrası Ocak ayından itibaren 65 yaş aylığının miktarı artacak. 65 yaş aylıkları memur katsayısındaki artışla birlikte ocak ayından itibaren 763.67 TL’ye yükselecek. Dolayısıyla 65 yaş aylığı alan kişiler 2021 yılının ilk altı ayında 763.67 TL aylık alacaklar. Ocak aylıklarını çekenler şubat ayında 1 aylık fark ile birlikte 815.84 TL maaş alacaklar. Bu artışla birlikte 65 yaş aylığına 52.17 TL zam yapılmış oldu.

YILLIK BELİRLENİYOR

65 yaş aylığının miktarı memur maaş katsayısına endeksli olarak arttı. Diğer yandan 65 yaş aylığı alınabilmesi için geçerli olan 65 yaş üstü kişi ve eşinin toplam gelir üst sınır asgari ücrete endeksli. Asgari ücretteki artışla birlikte bu sınır da yükseldi. 2021 yılı için 65 yaş üstü kişi ve eşinin toplam geliri üzerinden hesaplanan kişi başına düşen gelir 852.53 TL’nin altındaysa 65 yaş aylığı alınabiliyor. Bu sınır 2020 yılında 701.32 TL’ydi. Dolayısıyla asgari ücretteki artışla birlikte bu sınır da yükseldiği için gelir sınırına takılan kişilerin 65 yaş aylığına başvurması ile birlikte bu yıl aylık alma ihtimali doğabilir.

Bu nedenle geçtiğimiz yıl 65 yaş aylığına başvurup gelir sınırına takılan kişiler, bu yıl gelirlerinde bir artış olmadıysa yeniden 65 yaş aylığına başvurup bu kez aylık bağlatabilirler. Asgari ücretteki artış oranının yüksek olması nedeniyle gelir sınırı önemli ölçüde arttı. Dolayısıyla yeni başvurular sonrası aylık bağlatmak mümkün hale gelebilir.

Prof.Dr.Cem KILIÇ